Geen utopie…
Het kerndoel van muziekeducatie in het voortgezet onderwijs is het ontwikkelen van autonome (muzikale) creativiteit. In het leerplan muziek voor het voortgezet onderwijs is het creëren van vrijheid voor het ontwikkelen van autonome (muzikale) creativiteit een kerngedachte waarbij het creatieve proces steeds boven het eindproduct staat.
Ik zie, ik zie wat jij niet ziet, en het is: kleurrijk
Ik zie, ik zie wat jij niet ziet, en het is: uniek
Ik zie, ik zie wat jij niet ziet, en het is : nieuwsgierig. Creatief. Vrij!
Ja? Kom op…
De meest ultieme wezenskenmerken van pure en individuele kunstzinnigheid. Kom op, je ziet het toch wel?!
Daar! Kijk! Daar bedoel ik. Waarom moet je nu zo lang nadenken?
Hè! Lekker zeg. Ik dacht dat wij elkaar wel begrepen. Dat we hetzelfde dachten als het over kunst gaat.
Kijk dan, hij daar, dat is Bas! Hij kan zijn verbeelding laten horen! La-ten horen…!
En zij daar, dat is Tanya! Zij durft helemaal vrij te zijn. Vrij! Kijk dan!
Luna! Zij daar, dat is Luna! Zij speelt in kleuren! Ja, echt! Als je goed luistert hoor je kleuren!
En Jelt, daar! Dat kan niet missen. En Sjoerd dan! Gulzige creatieve onderzoekers.
Nu zie je het toch wel…?
Niet…?
Zitten we dan niet meer op een lijn…?
Zijn we dan geen zielsverwanten meer? Dat we aan muziek genoeg hebben om elkaar te begrijpen? Dat we muziek gebruiken om iets duidelijk te maken. Dat we muziek gebruiken om te laten voelen wat we denken, om na te denken over wat we voelen…
Doen we dat echt niet meer dan? Maar…is het dan nog wel kunst?
Ik zie ik zie wat jij niet ziet
Ik zie ik zie wat jij niet
Ik zie ik zie wat jij
Ik zie ik zie wat
Ik zie ik zie
Ik zie ik
Ik zie
…
Ik zie niet
Heb jij dat al eens geprobeerd? Creatief zijn? Of…nieuwsgierig? Dat je op de bank zat en toen dacht, ok, nu ga ik creatief zijn.
Of heb jij het al eens tegen je leerlingen tijdens de muziekles gezegd? Zo van: “Ok jongens, voor deze opdracht moeten jullie vandaag creatief zijn!”. En dan erachteraan “…en wees vooral ook nieuwsgierig”. En dat dan iemand uit de klas vroeg hoe dat dan precies moet? Of dat iemand zei zei: “Dat kan ik niet, want ik ben niet creatief”. En dat je je dan ‘s avonds tijdens de afwas, net als die leerling, ook afvroeg hoe dat dan eigenlijk moet, creatief zijn. En kun je dat eigenlijk wel leren: creatief zijn…of kunnen we het wel maar weten we simpelweg niet meer wat het is om vrij te zijn, te spelen. Omdát we moeten leren.
Dat is toch eigenlijk best raar. Want als we ruimte krijgen om te spelen, creatief kunnen zijn, dan leren we juist. Ruimte om zelf op onderzoek uit te gaan, te ontdekken, uit te proberen. Falen en opnieuw proberen, spelend. Als een spel.
Stel je eens voor dat creatief zijn het belangrijkste onderdeel zou zijn in de muziekles, hoe zou die les er dan uitzien? Stel je eens voor dat wij die les samen zouden kunnen maken. Jij en ik, samen. Zij en wij, samen. Dat we dan opnieuw zouden kijken wat er nodig is en dat we dan samen zouden gaan onderzoeken waar we dat kunnen vinden. Zij en wij. En als we iets hadden gevonden dat we het dan samen konden uitproberen. Zij en wij. Net zolang tot we samen vonden dat het goed genoeg was. En dat we dan de hele tijd van elkaar leerden, omdat met elke vraag weer een nieuwe vraag ontstond.
Heb jij dat al eens geprobeerd? Creatief laten zijn?
Creativiteit laat zich niet sturen.
Stel je eens voor.
Je hebt een blanco vel en daarop mag je vandaag het muziekonderwijs van de toekomst invullen…
Hoe zou de leeromgeving eruitzien waarbinnen je het ultieme muziekonderwijs van morgen creëert?
Geen kunstjes meer. Geen na-aperij. Maar zelf maken. En van daaruit steeds beginnen.
Als we leren spreken, taal leren, beginnen we toch ook niet met de grammatica?
Heb jij het al eens geprobeerd? Creatief vrij laten zijn?
Laten we het samen doen. Jij en ik. Zij en wij.
Ik zie vrije creativiteit in het muziekonderwijs als noodzaak
Ik zie ruimte voor het ontwikkelen van vrije creativiteit in het muziekonderwijs als noodzaak
Ik zie context die stimulerend werkt op het spelende kind als noodzaak
Ik zie ruimte voor het ontwikkelen van context die stimulerend werkt op het spelende kind als noodzaak
Ik zie een individueel kerncurriculum als noodzaak
Ik zie vrije ruimte voor het ontwikkelen van een individueel kerncurriculum als noodzaak
Ik zie ik zie wat jij toch ook ziet?
Ik zie dat het er al is. Zij
Zij zijn er klaar voor
Nu jij en ik nog samen. Wij en zij.